ในโลกที่ปัญญาประดิษฐ์ หรือ Artificial Intelligence (AI) มีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงโลก อุตสาหกรรมและอาชีพ ความสามารถและทักษะทางอารมณ์หรือ Soft Skills ถูกมองว่าเป็นทักษะสำคัญและถูกประเมินค่าสูงยิ่งขึ้น การสำรวจใหม่จาก Wiley ผู้นำด้านการวิจัยและการเรียนรู้ แสดงให้เห็นว่าพนักงานไม่รู้สึกว่า AI จะแทนที่ศิลปะแห่งการสื่อสารในที่ทำงานได้ มากกว่า 80% ของผู้ตอบแบบสอบถาม ยังออกความคิดเห็นอีกว่าซอฟต์สกิลกลายเป็นทักษะสำคัญที่อยากพัฒนาให้แข็งแกร่งมากยิ่งขึ้นในยุคนี้
Soft Skills คืออะไร?
ทักษะทางอารมณ์ บุคลิกภาพ และการทำงานร่วมกับผู้อื่น หรือ Soft Skill เปรียบเหมือนกับทักษะอันทรงพลัง (Power Skill) ที่มักจะอยู่ในรูปแบบของทักษะที่ไม่ใช่เทคนิค ไม่ใช่ทักษะที่เฉพาะทาง แต่จะเป็นทักษะที่ทำให้พนักงานมีความโดดเด่นมากขึ้นและทำให้อยู่รอดในการทำงานได้ดียิ่งขึ้น ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของความสำเร็จในหน้าที่การงานของพนักงานเช่นกัน
ทักษะด้านการสื่อสาร ทักษะความเป็นผู้นำ และทักษะการปรับตัว เป็นทักษะอันดับต้นๆ ที่ผู้ตอบแบบสอบถามการสำรวจแจ้งว่าบริษัทหรือองค์กรให้ความสำคัญต่อพนักงานที่มีความแข็งแกร่งด้านทักษะเหล่านี้เป็นพิเศษ
เพราะถึงแม้ว่า AI จะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้ แต่ AI ไม่สามารถรู้จักและเข้าใจผู้คนที่ทำงานด้วย จึงทำให้ไม่สามารถสร้างการเชื่อมต่อที่ดี หรือการปรับตัวได้ดีเท่ากับพนักงานที่เป็นมนุษย์ที่มีทักษะเหล่านี้อย่างแข็งแกร่ง
การพัฒนา Soft Skills ทำได้อย่างไรบ้าง?
นอกจากตัวบุคคลที่อยากพัฒนาซอฟต์สกิลและหาวิธีพัฒนาด้วยตัวเองแล้ว องค์กรหรือบริษัทก็ควรให้ความสำคัญในส่วนนี้ด้วยเช่นกัน และควรที่จะเป็นส่วนสำคัญในการช่วยเหลือพนักงานของตัวเองให้สามารถพัฒนาทักษะได้อย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
โดยข้อแนะนำการพัฒนา Soft Skill มีดังนี้
1. พัฒนา Learning Mindset
ไม่หยุดที่จะเรียนรู้ มี Mindset หรือแนวคิดที่จะพัฒนาตัวเองอยู่ตลอดเวลา หากเราหยุดที่จะอยากเรียนรู้เมื่อไร ก็จะทำให้เป็นอุปสรรคไม่สามารถพัฒนาตัวเองต่อได้เมื่อนั้น
2. ค้นหา Assessment เพื่อพัฒนา Soft Skills
เข้าร่วมการฝึกอบรมที่บริษัทหรือองค์กรจัดให้ หรือลองหาการฝึกอบรมเพื่อเข้าร่วมด้วยตัวเองทั้งรูปแบบออนไลน์และออฟไลน์
3. ไม่หยุดที่จะทำ Self-reflection
เราจะไม่รู้ว่าเราต้องปรับปรุงหรือพัฒนาอะไรจนกว่าเราจะรู้ว่าเรามีข้อบกพร่อง จุดเด่นหรือจุดด้อยด้านไหน เพราะฉะนั้นอย่าลืมที่จะ Reflect และทำความเข้าใจตัวเองก่อนที่จะเลือกว่าควรจะพัฒนาทักษะไหนอย่างเร่งด่วนที่สุด
4. ใช้เครื่องมือช่วยเหลือที่ถูกต้อง
การใช้ Learning Management System (LMS) หรือระบบการจัดการการเรียนรู้มาช่วยพัฒนาทักษะ มีความสำคัญอย่างยิ่งเพื่อให้มั่นใจว่า พนักงานทุกคน มีโอกาสเข้าถึงการฝึกอบรม LMS มีรูปแบบหลากหลาย เป็นศูนย์กลางในการจัดระเบียบ จัดส่ง และติดตามการฝึกอบรม
5. สอบถามและขอความคิดเห็นจากคนอื่นอยู่เสมอ
อย่าลืมที่จะลองถามคนรอบตัวถึงการเปลี่ยนแปลงและการพัฒนาของตัวเองไปจนถึงข้อบกพร่องที่ตัวเองยังขาดอยู่และสามารถพัฒนาเพิ่มขึ้นได้ หลายกครั้งที่คนรอบนอกมักจะมองเห็นตัวตนหรือข้อผิดพลาดของเรามากกว่าตัวเราเอง เพราะฉะนั้นอย่าลืมหมั่นที่จะขอความคิดเห็นและรับฟังคนรอบข้างอยู่อย่างสม่ำเสมอ
5 Soft Skill พัฒนาเอาไว้เป็นเกราะป้องกันในยุค AI
1. การคิดเชิงกลยุทธ์ (Strategic Thinking)
เป็น Soft Skill ที่เป็นที่ต้องการอย่างมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับอาชีพหรือตำแหน่งที่มีค่าตอบแทนสูง ทักษะนี้มักจะช่วยทำให้พนักงานทำงานตอบโจทย์ Mission และ Vision ของบริษัทได้ง่าย ไม่เพียงแต่จำเป็นสำหรับผู้บริหารเท่านั้น แต่ยังจำเป็นสำหรับผู้จัดการและพนักงานคนอื่นๆ อีกด้วย การคิดเชิงกลยุทธ์ช่วยให้บุคคลและองค์กรสามารถตัดสินใจอย่างมีหลักการ มีข้อมูลประกอบ ในขณะเดียวกันก็สามารถปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงได้เป็นอย่างดี ผู้นำที่มีทักษะการคิดเชิงกลยุทธ์มีแนวโน้มที่จะสร้างแรงบันดาลใจและสร้างความเชื่อมั่น และรับรองว่างานหรือโปรเจกต์ต่างๆ จะสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ระยะยาวขององค์กร
2. ทักษะการสื่อสาร (Communication Skills)
งานวิจัยจาก Business and Professional Communication Quarterly แสดงให้เห็นว่า องค์กรและนายจ้างคาดหวังและให้ความสำคัญกับทักษะการสื่อสารมากขึ้นในยุค AI ทักษะการสื่อสารที่ดีจะเสริมให้ความจริงใจถูกถ่ายทอดออกมาได้ง่ายขึ้น และสามารถสร้างความไว้วางใจให้กับคนรอบข้างหรือคนที่ทำงานด้วยได้ดีขึ้น แม้ว่าการใช้ AI เพื่อส่งอีเมลอย่างง่ายจะกลายเป็นเรื่องปกติ แต่ปัญหาที่ซับซ้อนหรือละเอียดอ่อนยังคงต้องได้รับการจัดการด้วยตนเอง การสนทนาด้วยวาจาเป็นวิธีที่ดีสำหรับคนทำงานในการประเมินและเข้าใจสถานการณ์
3. ความซื่อสัตย์และความซื่อตรง (Honesty and Integrity)
ขณะที่เราเรียนรู้ที่จะใช้ความสามารถของ AI ความซื่อสัตย์และความซื่อตรงคือสิ่งที่ถูกคาดหวังมากขึ้น ซึ่งเป็นเรื่องที่เข้าใจได้ เนื่องจากความไว้วางใจและจรรยาบรรณสูงจะจำเป็นสำหรับการดูแลการนำ AI เข้ามาใช้ในที่ทำงาน ความซื่อสัตย์ยังมีความสำคัญอย่างยิ่งในการรักษาความไว้วางใจกับพนักงานที่กลัวว่าจะสูญเสียงานให้กับเทคโนโลยี
4. ความสามารถในการคิดวิเคราะห์ (Critical Thinking)
การคิดเชิงวิเคราะห์เป็น Soft Skill ที่สำคัญมาก ไม่ว่าจะเป็นตำแหน่งอะไรก็ตามและยิ่งสำคัญไปมากกว่านั้นถ้าหากเป็นตำแหน่งของหัวหน้าหรือคนที่ต้องกำหนดเส้นทางหรือวัตถุประสงค์การทำงานให้กับคนอื่นๆ การที่เราสามารถใช้ทักษะการคิดวิเคราะห์นี้ได้อย่างเต็มที่ จะทำให้ไม่ว่าจะเจองานรูปแบบไหนก็จะสามารถผ่านพ้นและทำให้งานสำเร็จได้อย่างมีประสิทธิภาพ คิดแก้ไขปัญหาได้อย่างคล่องแคล่ว
5. ทักษะด้านการปรับตัว (Adaptability)
เพราะโลกการทำงานในยุคนี้เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา พนักงานที่มีทักษะการปรับตัวที่ดี สามารถยอมรับการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาทักษะของตัวเองอย่างต่อเนื่อง จะเป็นพนักงานที่เป็นที่ต้องการอย่างมากในองค์กรการทำงานที่หลากหลาย ยิ่งการเปลี่ยนแปลงภายนอกเยอะแค่ไหน การเปลี่ยนแปลงในบริษัทก็ย่อมเยอะมากขึ้นแค่นั้น เพราะฉะนั้นพนักงานควรเรียนรู้ที่จะเอาตัวรอดในการเปลี่ยนแปลงนี้ และพร้อมที่จะเติบโตอยู่ตลอดเวลา
อนาคตของการทำงานต้องการมากกว่าแค่ความรู้ แต่ต้องการคนที่เก่งทั้งสมองและใจ การพัฒนาทักษะทางอารมณ์จะช่วยให้เราพร้อมรับมือกับทุกการเปลี่ยนแปลงและก้าวไปข้างหน้าได้อย่างมั่นคง
อ้างอิง:
- https://www.talentlms.com/blog/developing-soft-skill-workplace-why-how/
- https://www.forbes.com/sites/carolinecastrillon/2025/01/19/5-soft-skill-critical-in-the-age-of-ai/
